इन्व्हेस्टमेंट संबंधित 7 सामान्य पूर्वग्रह ज्यांच्यापासून अलिप्त रहावे

फायनान्शियल उद्दिष्टे, रिस्क घेण्याची क्षमता आणि इन्व्हेस्ट करण्याबाबत त्यांचे पूर्वग्रह या घटकांमुळे प्रत्येक इन्व्हेस्टर आणि त्याचा/तिचा म्युच्युअल फंड इन्व्हेस्टिंग प्रवास अद्वितीय बनवतात. तुमचे मागील अनुभव, परिस्थिती, व्यक्तिमत्व आणि कुटुंबाची पार्श्वभूमी यामुळे विविध पूर्वग्रह निर्माण होऊ शकतात ज्याचा परिणाम तुमच्या पैसे कमवण्याच्या निर्णयावर होतो. तुम्हाला कदाचित याची जाणीव नसेल, परंतु तुम्ही करत असलेल्या इन्व्हेस्टमेंट मध्ये ही पूर्वग्रह अनेकदा महत्त्वाची भूमिका बजावतात. हे पूर्वग्रह अस्तित्वात नसलेल्या किंवा काल्पनिक थंब नियमांवर आधारित असू शकतात जे सध्याच्या इन्व्हेस्ट करण्याच्या परिस्थितीसाठी वैध असू शकतात किंवा नसू शकतात आणि ते तार्किक विचारांना अडथळा आणू शकतात.

सादर आहेत 7 पूर्वग्रह, ज्यांना तुम्ही टाळण्याचा प्रयत्न करू शकता-

1. अँकरिंग पूर्वग्रह

या पूर्वग्रहामध्ये, मागील रेफरन्स/बेंचमार्कला तुम्ही आज घेत असलेल्या निर्णयात थोडे फार महत्त्व आहे. उदाहरणार्थ, म्युच्युअल फंड स्कीमने एखाद्या विशिष्ट वर्षात काही बाह्य मार्केट घटकांमुळे अपवादात्मकरीत्या चांगली कामगिरी केली असेल, नंतर मात्र ती बर्‍याच वर्षांपासून लक्षणीय कामगिरी करत नसली तरीही त्या स्कीमला दीर्घ कालावधीसाठी चिकटून राहणे हा अँकरिंग पूर्वग्रहाचा परिणाम असू शकतो. थोडक्यात, तुम्ही त्या एका-वेळच्या बेंचमार्कवर आधारित निर्णय घेत आहात आणि त्यामागील कोणत्याही तार्किक कारणाशिवाय तोच परतावा तुम्हाला पुन्हा मिळेल अशी आशा करत आहात.

2. बँडवॅगन पूर्वग्रह/सक्त मानसिकता

जर तुम्ही एखाद्या शुभ प्रसंगी सोन्याचे दागिने खरेदी करण्याचा विचार करत असाल कारण प्रत्येकजण ते खरेदी करत आहे; तर मग तुम्हाला बँडवॅगन पूर्वग्रह असू शकतो . त्याचप्रमाणे, जर तुम्ही अन्य इन्व्हेस्टर स्कीममध्ये इन्व्हेस्ट करत आहात म्हणून इन्व्हेस्ट करत आहात, तर हा पूर्वग्रह तुमच्यासाठी आदर्श असू शकत नाही. प्रत्येक इन्व्हेस्टर, त्यांचा इन्व्हेस्टिंग प्रवास, रिस्क घेण्याची क्षमता आणि उद्दिष्टे वेगवेगळी असतात आणि त्यामुळे एका पोर्टफोलिओला अनुकूल असलेला फंड दुसर्‍या पोर्टफोलिओला अनुकूल नसतो. त्यामुळे तुमचे निर्णय तर्कशास्त्र किंवा डाटावर आधारित करणे अधिक उचित आहे.

3. निवड संबंधी पूर्वग्रह

तुम्ही अनेकदा तुमच्या आवडीच्या गॅजेट्स, स्पोर्ट्स प्लेयर, विचारधारा, आइसक्रीम फ्लेवर किंवा म्युच्युअल फंड स्कीममध्ये इन्व्हेस्ट केलेल्याचे संरक्षण करता का? शक्यता अशी आहे की, तुमच्याकडे निवड संबंधी पूर्वग्रह आहे, ज्याचा अर्थ असा आहे की तुम्ही घेतलेल्या इन्व्हेस्टमेंट निर्णयांच्या बाजूने तुम्ही पूर्वग्रह असाल आणि तुमच्या निवडींच्या पलीकडे पाहणे तुमच्यासाठी अवघड आहे जरी त्यांच्याकडे सर्वोत्तम निर्णय नसले तरीही.

4. कन्फर्मेशन पूर्वग्रह

कन्फर्मेशन पूर्वग्रह म्हणजे आपल्या विश्वासांना समर्थन देणारे कंटेंट/माहिती शोधणे आणि वापरणे आणि तुमच्या विश्वासांना विरोध करणाऱ्या माहितीकडे दुर्लक्ष करणे. उदाहरणार्थ, जर तुम्हाला विश्वास आहे की इक्विटी स्कीममध्ये इन्व्हेस्ट करणे रिस्क योग्य नाही, तेव्हा तुम्ही फक्त तुलनेने जास्त रिस्क असलेल्या भागावर लक्ष केंद्रित करू शकता आणि त्याबद्दलच्या कोणत्याही माहितीकडे दुर्लक्ष करू शकता, जर तुम्ही हुशारीने गुंतवणूक केली असेल तर तुम्हाला तुलनेने जास्त रिवॉर्ड मिळेल.

5. परिणाम पूर्वग्रह

परिणाम पूर्वग्रह म्हणजे निर्णय कशामुळे झाला यापेक्षा त्याच्या परिणामानुसार निर्णयाचा न्याय करण्याची प्रवृत्ती. निर्णयाच्या स्वरुपात होणाऱ्या निर्णयापूर्वी असलेल्या सर्व इव्हेंटला हा पूर्वग्रह कमी महत्त्व देतो. उदाहरणार्थ, असे गृहीत धरा की तुम्ही तुमच्या मनाचे ऐकून एका म्युच्युअल फंड स्कीममध्ये इन्व्हेस्ट केले आहे ज्याचा शेवट चांगला झाला आणि तुम्हाला चांगला परतावा मिळाला; मात्र याचा अर्थ असा नाही की नेहमीच तुम्ही तुमच्या मनाचे ऐकून सर्व निर्णय घ्याल आणि ते सर्व निर्णय तुम्हाला यश मिळवून देतील. ते कदाचित निव्वळ नशीब असेल. परंतु परिणाम पूर्वग्रह तुम्हाला या वस्तुस्थितीकडे दुर्लक्ष करण्यास भाग पाडू शकतो. ते तुम्हाला पुढील वेळी डाटा आणि तथ्यांवर तुमचे निर्णय घेण्यापासून रोखेल.

6. नुकसान टाळण्याचे पूर्वग्रह

नावाप्रमाणेच, नुकसान टाळण्याचे पूर्वग्रह म्हणजे नुकसानाची भीती. मानसशास्त्रीयदृष्ट्या सांगायचे तर, तुम्हाला मिळालेल्या ₹20 च्या आनंदापेक्षा तुम्ही गमावलेल्या ₹10 चे दुःख जास्त मोठे वाटते. अनेकदा असे म्हटले जाते की रिस्क-टाळणे आणि लॉस-टाळणे यामुळे इन्व्हेस्टर गोंधळून जातात. कदाचित, नुकसान टाळण्याचे पूर्वग्रह टाकून आपल्या रिस्क स्ट्रॅटेजीचे पुनर्मूल्यांकन करण्याची वेळ आली आहे.

7. ट्रेंड चेसिंग बायस

एक इन्व्हेस्टर म्हणून, ज्या स्कीम बद्दल किंवा फंडांच्या श्रेण्यांबद्दल जास्त बोलले जात आहे किंवा चांगल्या कारणांसाठी जे फंड किंवा स्कीम सतत बातम्यांमध्ये असतात अशा स्कीम मध्ये इन्व्हेस्ट करणे खूप आकर्षक वाटू शकते. ट्रेंड चेसिंग पूर्वग्रह तुम्हाला अशा स्कीम विकत घेण्यास प्रवृत्त करू शकतो ज्या एखाद्या वेळी चांगल्या असू शकतात परंतु ते तुमच्या पोर्टफोलिओमध्ये स्थान देण्यास पात्र नसतील कारण ते तुमचे ध्येय, इन्व्हेस्टमेंट होरिझोन्स किंवा रिस्क घेण्याची क्षमता यांच्याशी जुळलेले नाहीत.

वर नमूद केलेले पूर्वग्रह तुमच्या इन्व्हेस्टमेंट प्लॅनिंगवर नकळतपणे परिणाम करू शकतात आणि कोणतेही इन्व्हेस्टमेंट निर्णय घेण्यापूर्वी तुम्ही तुमच्या म्युच्युअल फंड सल्लागाराशी संपर्क साधू शकता. किंवा, तुम्ही तुमच्या मागील इन्व्हेस्टमेंट निर्णयांवर रिफ्लेक्ट होण्याचा निर्णय घेऊ शकता की या पूर्वग्रहाद्वारे कोणताही प्रभाव पडला आहे का हे जाणून घेण्यासाठी; तुम्ही येथे भिन्न, निष्पक्ष मार्ग वाचवत असल्याची खात्री करण्यासाठी.